معیار ذوق و اختلافات ذوقی در اندیشه هیوم

نویسندگان

علی سلمانی

هیئت علمی دانشگاه سینای همدان

چکیده

از آنجایی که هیوم زیبایی را احساسی لذت بخش می داند که از برخی کیفیات عینیِ محتمل ایجاد می شود، برای رفع اختلافات ذوقی نمی تواند به کیفیت عینیِ مشخصی اشاره کند. از همین رو او حکم مشترک داوران راستین را به عنوان معیار ذوق مطرح می کند. خود هیوم می پذیرد که علی رغم کارایی این معیار، هنوز دو عاملِ مزاج شخص و آداب و رسوم افراد نوعی نسبی گرایی محدود را در داوری های ذوقی موجب می شود. بررسی دقیق تر نشان می دهد که این معیار تنها در داوری های ساده و غیر مقایسه ای می تواند مفید واقع شود. اما در داوری های مقایسه ای، آنجایی که صحبت از برتری هنرمندی بر هنرمند دیگر است، این معیار نمی تواند چندان مؤثر و کارا باشد. اگر زیبایی احساس لذت بخش است، هر شخصی احساس خود را معتبر می داند و حاضر نیست احساس دیگری را جایگزین آن کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

معیار ذوق و اختلافات ذوقی در اندیشة هیوم

از آنجایی که هیوم زیبایی را احساسی لذت‌بخش می‌داند که از برخی کیفیات عینیِ محتمل ایجاد می‌شود، برای رفع اختلافات ذوقی نمی‌تواند به کیفیت عینیِ مشخصی اشاره کند. از همین رو او حکم مشترک داوران راستین را به عنوان معیار ذوق مطرح می‌کند. خود هیوم می‌پذیرد که علی‌رغم کارایی این معیار، هنوز دو عاملِ مزاج شخص و آداب و رسوم افراد نوعی نسبی‌گرایی محدود را در داوری‌های ذوقی موجب می‌شود. بررسی دقیق‌تر نشان می...

متن کامل

ارزیابی نظریهٔ دیوید هیوم در خصوص زیبایی و ذوق

«دیوید هیوم» ضمن مطرح ساختن بحث تازه ذوق در مقاله‌ای با عنوان «در باب معیار ذوق»، زیبایی را برخلاف پیشینیان خود، ویژگی و صفتی در شیء ندانست، بلکه آن را احساسی برشمرد که در ذهن مخاطب آن شکل می‌گیرد. او از این طریق اندیشه‌های زیبایی شناسانه پس از خود را به‌طور اساسی متحول ساخت، به‌گونه‌ای که رهیافت ذهنی و نگاه مدرن به زیبایی و زیبایی‌شناسی قوت گرفت و معیارهای کلاسیک و رهیافت عینی به‌تدریج رنگ باخ...

متن کامل

معرفت «ذوقی»سهروردی و مقایسه آن با «ذوق» نزد کانت

چکیده این تحقیق در صدد است تا به بررسی منابع فکری فلسفه سهروردی و بسط مفاهیم ذوق ، شهود، مشاهده و اشراق و در پایان به شباهت ها و تفاوت های حکمت بحثی و ذوقی به طور کلی پرداخته شده است.عدم مخالفت ذوق و بحث و جایگاه کلیدی ذوق نیز، نتیجه ای است که از تحلیل نظرات این حکیم در این فصل به دست می آید. مقایسه مفهوم ذوق نزد سهروردی و کانت در فلسفه مدرن، پایان بخش این تحقیق است. چکیده ا...

متن کامل

جایگاه اندیشه ذوق تأله در نگاه ملاصدرای متقدم و متأخر

صدرالمتالهین در آغازین دوره های تفکر فلسفی اش متأثر از محقق دوانی است. کتاب مبدأ و معاد او شاهدی بر این تأثیر است. او ابتدای بخش مبدأ این کتاب را مطابق با اندیشه اصالت ماهیت و ذوق تأله  نگاشته است. این مقاله در نظر دارد در چهار محوراصلی نظریة ذوق تأله را در کتاب مبدأ و معاد صدرا نشان دهد. توحید واجب الوجود و نحوة مواجهه با شبهة ابن کمونه، نحوة موجودیت واجب و ممکنات، چگونگی انتزاع مفهوم واحد از ...

متن کامل

منتقدان واقعی معیار قضاوت زیبایی‌شناسی از دیدگاه هیوم

هیوم در مباحث زیبایی شناسی خود  به دنبال اصلی برای موضوع مناقشه انگیز ذوق است. به عقیده او زیبایی در خود اشیاء نیست، بلکه در ذهنی جای دارد که این اشیاء را مورد تامل قرار می دهد. او ظاهرا ادعایی پارادوکسیکال را مطرح می کند. از یک سو درک زیبایی امری است ذهنی و برخاسته از احساس و کاملا سوبژکتیو و از سوی دیگر می توان درباره یک اثر هنری و ارزش زیبایی شناختی آن به قضاوت نشست و حکمی زیباشناسانه را نسب...

متن کامل

نظریه عدالت در اندیشه دیوید هیوم

گرچه دیوید هیوم یک فیلسوف سیاسی مصطلح نیست ، برخی دیدگاه های او در تفکر سیاسی اثرگذار بوده است ، از آن جمله بینش خاص او درباره فضیلت عدالت . وی با اتکا به رویکرد تجربه گرایانه خویش تلقی ِ نفع انگارانه ای از عدالت عرضه می دارد و برخلاف تصور مرسوم و رایج ، عدالت را یک فضیلت و ارزش ذاتی نمی داند و فضیلت بودن آن را به وجود شرایطی خاص مشروط می کند. مقاله حاضر ضمن تبیین تفصیلی دیدگاه های وی درباره عدا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
حکمت و فلسفه

جلد ۷، شماره ۲۶، صفحات ۱۴۳-۱۵۹

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023